In gesprek met Eline Lundgren, lid van het bestuur van de CDC Pensioenfondsen van NN Group en ING. Het bestuur vertegenwoordigt de belangen van de medewerkers, degenen die uitdienst getreden zijn en gepensioneerden. Eline vervult een bestuurszetel vanuit FNV, de grootste vakbond van Nederland.

Hoe kwam je als vakbondsbestuurder terecht bij onze CDC Pensioenfondsen?
Een pensioenregeling wordt ontwikkeld door de sociale partners: de werkgevers en vakorganisaties. Aan de introductie van de CDC Pensioenfondsen gingen jaren voorbereiding vooraf. Ik was vanuit FNV betrokken bij de cao-onderhandelingen, vanuit mijn ervaring in pensioen werd ik gevraagd om in de technische commissie plaats te nemen. De sociale partners reserveerden een bestuurszetel voor FNV. Ik ben daarvoor voorgedragen. Op 1 januari 2014 namen we de opdracht van de sociale partners aan om de pensioenregeling uit te voeren; dit gold voor zowel NN Group als ING. Ik vond dat meteen een enorme uitdaging. Natuurlijk zijn er hobbels op de weg. Die horen bij het leven. Maar wie krijgt er in deze tijd nog de kans om een heel nieuw pensioenfonds op te zetten en te runnen?

Inmiddels bestaan de pensioenfondsen vier jaar. Operatie geslaagd?
We hebben in heel korte tijd een pensioenuitvoeringsorganisatie opgetuigd. Verwierven ons een plek in het speelveld met de werkgevers, sociale partners en Pensioenfonds ING. Dat ging niet zonder slag of stoot. Ook moesten we elkaar binnen het bestuur nog leren kennen, vinden en op waarde schatten. Allemaal onder hoge druk. Ik kijk daar met heel veel plezier op terug! We werden meer dan de som der delen. Dat zit hem in onze karakters, ambities, het vertrouwen in elkaar en de gezamenlijke focus.

“We kunnen geruster in de toekomst kijken met een stijgende dekkingsgraad.”

En financieel gezien?
We begonnen met nul euro in portefeuille, moesten veel risico’s managen, maar hadden geen buffer. Ondanks de goede premie, ging de dekkingsgraad -de financiële graadmeter van het pensioenfonds- onderuit. Dat kwam door de rentedaling. De rentedaling had op de CDC Pensioenfondsen meer invloed dan op oudere pensioenfondsen. Dat komt omdat de verplichtingen van onze pensioenfondsen gemiddeld op een later tijdstip tot uitkering komen. Rente heeft dan meer invloed. Dat was hard werken en vereiste continu zelfreflectie. Hebben we de juiste besluiten genomen, genoeg rente afgedekt, kunnen we ons herpositioneren als de rente weer stijgt? We kunnen geruster in de toekomst kijken met een stijgende dekkingsgraad.

Als organisatie?
Wij zijn een zogenaamd paritair bestuur. Dat wil zeggen dat werkgevers en werknemers evenveel zetels hebben in het bestuur. Er is nog geen zetel in het bestuur beschikbaar voor gepensioneerden om de eenvoudige reden dat er nog maar heel weinig uitkeringsgerechtigden zijn. Als er meer gepensioneerden komen, dan krijgen die natuurlijk ook een eigen plek aan de bestuurstafel. Naast het bestuur hebben we het Verantwoordingsorgaan en de Raad van Toezicht. Het Verantwoordingsorgaan (VO) controleert of we het beleid volgens afspraak uitvoeren, de juiste keuzes maken en belangen evenwichtig afwegen. Ons VO is klein, maar heel professioneel. We bouwden een constructieve relatie met elkaar op. Sinds dit jaar hebben we een Raad van Toezicht (RvT). Tot die tijd kwam er eens per jaar een visitatiecommissie “over de vloer”. De Raad van Toezicht ziet continu toe en geeft regelmatig feedback, is veel meer een sparringpartner.

“Pensioen is een mooi product waardoor mensen op een relatief goedkope wijze sparen voor inkomen ná de pensioendatum.”

Hoe creëer je pensioenbewustzijn?
Vanaf de start van de CDC Pensioenfondsen steken we energie in het vergroten van het pensioenbewustzijn. Ik heb er soms moeite mee dat we daarin de risico’s centraal stellen. Dat voedt een negatief sentiment, terwijl pensioen een prachtproduct is. Het leven is niet zonder risico’s, pensioen ook niet. We zijn verplicht risico’s te benoemen; het is belangrijk dat deelnemers dat goed begrijpen. Maar pensioen is een mooi product waardoor mensen (en dat zou je haast vergeten in een tijd dat pensioen zo duur is door de lage rente) op een relatief goedkope wijze sparen voor inkomen ná de pensioendatum. Grofweg tweederde van de pensioenuitkering wordt door het gezamenlijk beleggen gefinancierd! Ik wil niet alleen transparant zijn, maar vind het nog belangrijker dat mensen pensioen kunnen begrijpen. Wetgevers en toezichthouders zou ik uit mijn hart willen aanbevelen vooral met de deelnemers in gesprek te gaan.

Het bestuur vindt diversiteit belangrijk. Hoe kijk jij daar tegenaan?
Diversiteit is heel belangrijk om samen tot een hoger plan te komen. Diversiteit wordt vaak vertaald naar jong/oud, man/vrouw, donker/licht... Daar gaat het niet alleen om. Het gaat veel meer over de manier waarop een besluit tot stand komt. Heb je allemaal mensen die hetzelfde gedachtentrapje aflopen, dan kun je net zo goed in je eentje besturen. Kom je vanuit diversiteit tot een unaniem besluit, dan boek je resultaat. Moeilijk te voorspellen hoor, want je ziet het niet. Dat zit hem in karakter, ervaring, blik op de maatschappij en verantwoordelijkheidsgevoel.

“Als ik een bijdrage kan leveren aan de ontwikkeling van anderen, krijg ik daar een kick van. Dat is de ‘Eline-drive’.”

Je bent betrokken bij onze Pensioenfonds Academie. Wat vind je daarvan?
Een mooi initiatief. Ik was in eerste instantie benieuwd hoeveel jonge mensen we daarvoor konden activeren, maar veel mensen bleken gemotiveerd. Wie had gedacht dat we een selectie moesten maken? We hebben nu een club van negentien jonge collega’s, rijp en groen qua pensioenkennis. De aftrap was wat aftastend, maar in de tweede bijeenkomst “dilemma’s in de boardroom” gebeurde er echt iets. Er werd gewerkt aan een case vanuit de verschillende gelederen. Ik begeleidde ‘het bestuur’. Iedereen schoot in zijn rol en de consensus die ontstond in krap een uur tijd! Ik dacht dat wij vanuit het “pensioen-establishment” die jonge mensen moesten inspireren, maar eerlijk is eerlijk ik ben door hen geïnspireerd. Als ik een bijdrage kan leveren aan de ontwikkeling van anderen, krijg ik daar een kick van. Dat is de ‘Eline-drive’.

De sociale partners werken aan een nieuw pensioencontract per 2019, wat vind jij daarin belangrijk?
Dat we de opgebouwde aanspraken voor onze deelnemers en de ambitie die we daarmee hebben ook in de toekomst kunnen voortzetten. Ik geloof in collectiviteit, dat werkt beter dan verdere individualisering. Naar mijn mening is het voor de deelnemer transparanter als je weet wat jouw pensioenrecht is en wat je krijgt als je met pensioen gaat. Bij een individueel spaarpotje weet je wel hoeveel er in je potje zit, maar je weet niet wat het waard is aan pensioenuitkering. Daarnaast is het rendement op een collectief vermogen groter dan op alle individuele potjes bij elkaar, je krijgt uiteindelijk een groter pensioen met minder risico.

Een uitsmijter?
De pensioendeelnemer zit op mijn schouder en kijkt mee. Dat vind ik prettig, want daarvoor zet ik me in. Ik ga er graag mee in gesprek. Ik vind het belangrijk dat deelnemers het bestuur echt vinden. Hun verhaal kwijt kunnen en vragen om verantwoording. Dit is een uitnodiging!